سقایى چیست و عزادارىسقایى كدام است ؟
سقایى در لغت به معناى آب دادن و آب آوردناست و آن كس كه كارش آب آوردن و آب دادن به مردم است او را سقا نامیده و عمل او راسقایى مى نامند.
اما در اصطلاح عزاداران حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام به آن قسم از خوانندگى و عزادارى كه به وسیله دسته جات سقاها اجرا مى گردد سقایى نام نهاده و معرفى مى نمایند و علت اینكه این قسم عزادارى را به این اسم نامیده و معرفىمى كنند اولا به خاطر آن است كه دسته جات سقایى به موجب سنتى كه از قدیم الایام وبدو تاسیس داشته اند، باید در مواقع خارج شدن براى عزادارى مشكى از آب بر دوش افكنده و جام یا كشكولى از آب را در دست داشته باشند و در مسیر عزادارى به مردم آبداده و ضمن آب دادن مصائب امام حسین علیه السلام خاصه تشنگى آن حضرت و اهل بیت واصحابش را خوانده و به این كیفیت عزادارى نمایند و عزادارى آنها به صورت ذكر گرفتن و نوحه سرایى دسته جمعى نمودن است و اشعار آنها بسیار حزین و سنگین خوانده مى شود وسینه زدند و زنجیر زدن هم ندارد.
و علت اینكه بعضى از اشعار و آهنگ هاى مصیبت خوانى را سقایى نام گذارده اند و مى گذارند به خاطر آن است كه آن اشعار و آهنگهااختصاص به دسته جات سقاها دارد كه درموقع عزادارى به نحو سنگین و حزین مى خوانند ودرموقع حركتشان براى عزادارى با خود آب حمل نموده و به مردم آب مى دهند از این جهت این عزادارى و این قسم خوانندگى و این گونه اشعار را سقایى نامیده و مى نامند و به افرادى كه این گونه عزادارى و خوانندگى مى كنند سقا نام نهاده و سقا معرفى مىنمایند.
عزادارى سقایى براى چه تاسیس شده و به این اسم نامیده گردید؟
به موجب شهادت معمرین و مطلعین از دسته جات سقاها و غیر هم وتحقیقاتى كه به عمل آمده ، علت اینكه عزادارى سقایى تاسیس گردیده و به این نام معروف و مشهور شده است :
اولا: به خاطر آن است كه از بدو تاسیس آن تا زمان حكومت پهلوى اول كه عزادارى را منع نمودند و بسیارى از مراسم سنتى متروك گردید، بین آنهارسم بوده كه در موقع حركت نمودن براى عزادارى ، مشكى از آب بر دوش وكشكول یا جامىاز آب در دست داشته اند كه در وسط بعضى از جامهاى آب دست تشبیهى حضرت عباس علیهالسلام نصب بوده و در طول مسیر عزادارى به مردم تشنه آب مى داده و با نشان دادن آب و خواندن اشعار نوحه سرایى مناسب مردم را به یاد تشنگى امام حسین و اهل بیت واصحابش علیهم الصلاة و السلام مى انداخته و به آنها متذكر مى شده اند كه جنایات بنىامیه و عمالشان را فراموش ننمائید كه آبى را كه وحش و طیور بیابان از آن مى نوشیدندبر اولاد پیغمبر حرام نموده و بر روى آنها بستند و فرزند و ذرارى رسول خدا را با لب تشنه كشتند و براى یك مشك آب سقاى خیام و علمدار لشكر امام حسین ، عباس ابن على علیهماالسلام را در حالى كه براى اطفال برادر آب مى برد كشته و دستهایش را از پیكرش جدا و فرق نازنینش را دو تا و بدنش را با تیر و شمشیر سوراخ سوراخ و پاره پاره نمودند و به جاى آب دادن به طفل شش ماهه شیر خوار، گلوى او را با تیر زهر آلود پاره نموده و كشتند و بر صغیر و كبیر اولاد و عترت پیغمبر صلى الله علیه و آله و سلم رحم نكردند.
لذا ما این مصائب را تا قیامت فراموش نخواهیم كرد و به این منظور دسته جات عزادارى سقایى را تاسیس نموده اند كه با نشان دادن آب و ذكر نوحه سرایى مناسب ومحزون جنایات ضداسلامى و انسانى بنى امیه و عمالشان راافشا نموده و از مظلومیت امام حسین و اهل بیت علیهم السلام و اصحابش یاد آورى و طرفدارى نمایند.
و ثانیا به خاطر آن است كه یكى از القاب و منصب هاى حضرت عباس علیه السلام سقا وسقایى بوده كه در كربلا گرفته ، زیرا به امر امام حسین علیه السلام مامور آوردن آب براى خیامآن حضرت گردید و در همین راه نیز او را با لب تشنه شهید نمودند.
لذا براى زنده نگاهداشتن واقعه كربلا و خاطره شهادت سقاى كربلا و علمدار حضرت سید الشهداء یعنىابوالفضل العباس علیهماالسلام این عزادارى را تاسیس نموده و به نام سقایى ابوالفضل علیه السلام نامگذارى كرده اند تا با این نام و وسیله در طول سال خاصه در لیالى وایام عاشورا كه سالگرد شهادت آن حضرت است ، از سقایى و فداكارى و ایثار آن حضرت تجلیل و تبلیغ نمایند.
و در دست گرفتن كشكول و جامهاى آب هم به خاطر افشاگرى ازجنایات بنى امیه است كه مدعى اسلام و انسانیت بودند و اولاد و عترت پیغمبر خدا صلى الله علیه و آله و سلم را از نوشیدن آب منع نموده و با لب تشنه كشتند و بالاترین جنایت را درتاریخ براى حفظ ریاست و منافع دنیوى مرتكب گردیدند.
ثالثا: به خاطرآن است كه چون تشنگى امام حسین واهل بیت و اصحابش علیهم الصلاة و السلام از مصائب بزرگ وارده بر آنهاست كه جبرئیل به امر خداوند متعال این مصیبت را براى حضرت آدم ابوالبشر علیه السلام خوانده و حضرت آدم بر آن حضرت گریسته .
ضمنا پیغمبر اكرم وائمه معصومین علیهم السلام نیز هر گاه مصائب وارده بر آن حضرت خاصه تشنگیش را به یاد مى آوردند بر آن حضرت مى گریستند و از طرفى هر كس آب بنوشد و یاد از امام حسین علیه السلام نموده و بر قاتلان آن حضرت لعنت نماید، طبق اخبارى كه از ائمه معصومین علیهم السلام رسیده از اجر و ثواب زیادى بر خوردار مى گردد، لذاشیعیان از قدیم الایام به خاطر زنده نگاهداشتن واقعه كربلا و یاد آورى تشنگى حضرت اباعبدالله و ظلم و جنایات بنى امیه لعنهم الله و آب نوشیدن و امام حسین و اهل بیت و اصحابش را یاد كردن وبر قتله آن حضرت لعنت فرستادن دسته جات سقایى را تاسیس نموده اند تا براى همیشه و همه ساله مصائب امام حسین علیه السلام را براى مردم بازگو نمودو جنایات بنى امیه را افشا كرده و از آنها اظهار تنفر و بیزارى نمایند.
ضمنادسته جات حسینى را سابقا سنت بر این بوده كه هر هیئتى براى عزادارى حركت مى نموده یك دسته سقا نیز به همراه خود مى برده تا در طول راه به مردم تشنه آب داده و نوحه سرایى نمایند واز اجر و ثواب آب دادن ونوحه سرایى كردن آنها هر دو بهره مندگردند.
نظرات شما عزیزان:
وحید قاضی مرادی 
ساعت14:52---10 بهمن 1390
با تشکر از زحمات شما اقای قاسمی.به امید پیشرفت بیشتر.gif)
